Diplomatik Temsilcinin Yargı Bağışıklığı - Mine Tan Dehmen - On İki Levha Yayınları

Diplomatik temsilcilerin görev yaptıkları devlette sahip oldukları ayrıcalık ve bağışıklıkların en önemlilerinden biri olan yargı bağışıklığı, sadece temsilciyi değil aynı zamanda onunla hukuki ilişki içerisine giren, temsilcinin eylem veya işlemleri sebebiyle hakkı ihlal edilen kişileri de yakından ilgilendirmektedir. Elinizdeki çalışmada öncelikle kavramın niteliği, tarihsel gelişimi ve hukuksal temeli; daha sonra kimlerin bu bağışıklıktan hangi zaman dilimi içerisinde faydalandığı; son olarak da söz konusu bağışıklığının kapsamı incelenmiştir. Bu bağlamda bilhassa, bağışıklığın yargılama üzerindeki etkisi; ne zaman başlayıp ne zaman sona ereceği; daimi bağışıklık halleri; ceza, medeni ve idari yargı alanlarının her birinde bağışıklığının kapsamı ile temsilcinin yargılanabildiği istisnai haller; yargı bağışıklığından feragat; temsilcinin tanıklık yapması ile temsilciye tebligat yapılması; kabul eden devletin vatandaşı olan ya da kabul eden devletin ülkesinde daimi olarak ikamet eden diplomatik temsilcilerin yargı bağışıklığı bakımından durumu ele alınmıştır. Diğer taraftan diplomatik temsilcinin sahip olduğu yargı bağışıklığının görev gereği yapılan işlemler dışında temsilcinin özel işlemlerini de kapsıyor olmasının yerindeliği tartışılmış; bağışıklığın doğurabileceği sakıncalar ile bu sakıncaların önlenmesinde veya giderilmesinde özellikle temsilcinin eylem veya işlemleri sebebiyle hakkı ihlal edilen kişilerin korunması amacıyla- başvurulabilecek alternatif yollara yer verilmiştir.